Mae ‘Miliwn o Siaradwyr’ yn bellach i ffwrdd heb “weithredu radical”
Mae data diweddara’r Cyfrifiad ar sgiliau Cymraeg yn dangos gostyngiad yn y nifer o bobl sy’n dweud eu bod yn gallu siarad Cymraeg. Mae hyn yn cael ei yrru’n rhannol gan ostyngiad yn nifer y plant sy’n dweud eu bod nhw'n gallu siarad Cymraeg.
Rydyn ni’n falch o fod Yma o Hyd – Mae’n amser dysgu beth mae hynny’n ei olygu.
Ar y diwrnod y mae Cymru yn chwarae eu gêm gyntaf yng Nghwpan Pêl-droed y Byd ers 60 mlynedd dyma erthygl a gyhoeddwyd gan https://nation.cymru/ ac a ysgrifennwyd gan Heledd Fychan AS.
-------------------------------------------------------------------------------------------------
Whilst getting ready for school one morning last week, my nine-year-old son was singing ‘Yma o Hyd’.
He’s also been singing it in his class and in the schoolyard with his friends – an indication that Dafydd Iwan’s epic song and the Cymru Men’s Football Team anthem for the World Cup have captured the imagination and hearts of a new generation of fans.
And with Cymru’s journey at the World Cup starting tomorrow, we’ll no doubt be hearing a lot more of ‘Yma o Hyd’ in the coming days and weeks.
Heledd Fychan AS yn galw ar Lywodraeth Cymru i sicrhau bod mynediad i gynnyrch mislif am ddim yn cael ei ddiogelu gan y gyfraith
Bydd Heledd Fychan, Aelod o’r Senedd Plaid Cymru dros Ganol De Cymru, heddiw yn arwain dadl yn y Senedd yn galw ar Lywodraeth Cymru i ddeddfu i sicrhau bod pawb sydd angen cynnyrch mislif am ddim yn gallu cael gafael arnynt, ble bynnag y maent yn byw yng Nghymru.
Ym mis Awst, daeth y Ddeddf Cynhyrchion Mislif (Darpariaeth Rhad ac Am Ddim) i rym yn yr Alban gan ei gwneud y wlad gyntaf yn y byd i sicrhau bod cynhyrchion mislif ar gael am ddim. Mae hyn yn golygu bod yn rhaid i gynhyrchion mislif fod ar gael am ddim mewn adeiladau cyhoeddus, gan gynnwys ysgolion a phrifysgolion ledled yr Alban.
Digwyddiad Costau Byw yn Amlygu Effaith yr Argyfwng ar ein Cymunedau
Ar 27 Hydref, daeth sefydliadau o Rhondda Cynon Taf, Caerdydd a Bro Morgannwg i gyd at ei gilydd mewn digwyddiad a drefnwyd gan Aelod Senedd Plaid Cymru dros Ganol De Cymru, Heledd Fychan.
Roedd y digwyddiad, a gynhaliwyd yn The Feelgood Factory yn Bryncynon Strategy, yn gyfle i sefydliadau ac unigolion sy'n gweithio i gefnogi pobl sy'n cael eu heffeithio gan yr argyfwng costau byw, ddod at ei gilydd a rhannu'r hyn y maent yn ei weld trwy eu gwaith. Roedd hefyd yn gyfle iddynt rannu syniadau ac arfer da, tra hefyd yn trafod pa gamau y gall Llywodraethau Cymru a’r DU eu cymryd i ddarparu mwy o gymorth.
Cynulliad Seneddol Prydain-Iwerddon
Mynychais gyfarfod y British Irish Parliamentary Assembly yn Cavan yn Iwerddon ar y 23-25 o Hydref.
Fel y gallwch ddychmygu, roedd ffocws y trafodaethau ar adfer llywodraeth yng ngogledd Iwerddon a phryderon ynglŷn a’r angen am etholiad arall yno os na fydda’i cytundeb. Mae effeithiau Brexit yn parhau i bryderu nifer, gan gynnwys beth fydd effaith hyd ar y cytundeb Dydd Gwener y Groglith.
Cynhadledd Hydref Plaid Cymru 2022
Ym mis Hydref, cynhaliodd Plaid Cymru ei chynhadledd flynyddol yn Llandudno. Un o brif themâu’r gynhadledd oedd sut y gallwn ymateb i'r argyfwng Costau Byw. Fe wnaeth Plaid Cymru lansio cynllun deg pwynt "Cynllun y bobl". Bydd y cynllun hwn yn amddiffyn y rhai mwyaf bregus yn ystod yr argyfwng.
Yn ystod y penwythnos cefais hefyd yr anrhydedd o gadeirio'r drafodaeth rhwng Michelle O'Neil, Dirprwy Lywydd Sinn Féin ac Arweinydd Plaid Cymru, Adam Price AS. Bu’n drafodaeth ysbrydoledig lle cawsom y cyfle i ddysgu mwy ynglŷn a sut gallwn efnogi'r bobl rydyn ni'n eu cynrychioli'n. Gallwch wylio’r sesiwn yma: Michelle O'Neill, Adam Price, Heledd Fychan in conversation on the future of Wales and Ireland - YouTube
Wythnos Ymwybyddiaeth Colli Babi
Roedd y 9fed – 15fed Hydref yn nodi wythnos ymwybyddiaeth colli babi. Yn rhy aml, mae pobl yn dioddef mewn distawrwydd, ac yn teimlo wedi eu hynysu o eraill. Mae'n rhaid gwneud mwy i sicrhau diwedd i farwolaethau babanod y gellid bod wedi eu hatal, a sicrhau bod rhieni sydd wedi colli baban yn cael eu cefnogi. Roedd hi'n wir yn anrhydedd gallu cwrdd â rhieni oedd wedi dioddef profedigaeth i ddysgu mwy am y gwaith amhrisiadwy maen nhw'n ei wneud i gefnogi rhieni eraill ledled Cymru.
Rhwydwaith Seneddwyr Merched y Gymanwlad
Wythnos diwethaf, cefais yr anrhydedd o gael fy newis i fod yn rhan o ddirprwyaeth y Senedd i Gynhadledd Seneddwyr Merched y Gymanwlad Ynysoedd Prydain a Môr y Canoldir yn Gibraltar. Roedd thema eleni yn canolbwyntio ar sut y gallwn ddenu a chadw Seneddwyr Benywaidd Effeithiol.
Heledd Fychan MS yn ymuno â Yes Cymru i orymdeithio dros annibyniaeth yng Nghaerdydd
Ddoe, roeddwn i’n un o filoedd a orymdeithiodd yng Nghaerdydd i gefnogi annibyniaeth i Gymru. Hon oedd yr orymdaith gyntaf i mi allu ymuno â hi ers cyn y pandemig, ac roedd yr awyrgylch yn gadarnhaol ac yn galonogol - gwrthgyferbyniad llwyr i wleidyddiaeth y DU ar hyn o bryd.
Heledd Fychan AS yn ymuno â Sustrans i grwydro llwybrau teithio llesol yng Nghanol De Cymru
Heddiw, ymunais â Joe o Sustrans Cymru yn ystod yr Wythnos Fawr Werdd i grwydro un o'r nifer o lwybrau teithio llesol yn fy ardal. Ar ôl ymweld ag un o'r llwybrau lleol, mae’n glir bod angen i Lywodraeth Cymru ac awdurdodau lleol feddwl yn fwy creadigol ynglyn a sut maen nhw'n mynd i'r afael â chynlluniau teithio llesol.