Heledd Fychan Canol De Cymru - South Wales Central

Mae Plaid Cymru wedi ymateb i'r canlyniadau PISA diweddaraf a ryddhawyd heddiw, sy'n dangos y canlyniadau gwaethaf yng Nghymru ers iddynt gymryd rhan yn PISA am y tro cyntaf yn 2006. Cymru hefyd oedd y wlad ddatganoledig a sgoriodd isaf yn y DU ar gyfer y tri maes, sef Mathemateg, Gwyddoniaeth a Darllen.

Mae Plaid Cymru wedi beirniadu'r modd y delir â chyfraddau tlodi plant yng Nghymru gan ddweud bod hyn yn anochel wedi cyfrannu at y canlyniadau, ac arwain at absenoldeb uchel yn ysgolion Cymru.

Rwy'n siŵr eich bod chi fel fi wedi cael eich effeithio gan y lluniau sy'n dod allan o Israel a Gaza dros yr wythnosau diwethaf. Mae'r gwrthdaro parhaus wedi arwain at ddioddefaint aruthrol a cholli bywyd ar y ddwy ochr.

Ddydd Sadwrn (11 Tachwedd) mynychodd Heledd Fychan Aelod o'r Senedd dros Ganol De Cymru lansiad tîm gwirfoddolwyr ymroddedig newydd y Groes Goch Brydeinig. Gan weithio mewn partneriaeth â Gwasanaeth Tân ac Achub De Cymru, byddant yn darparu cymorth i bobl sydd wedi'u heffeithio gan argyfwng ar draws Rhondda Cynon Taf.

Mae Plaid Cymru wedi galw ar HSBC i wrthdroi eu penderfyniad i ddiddymu'r gwasanaeth ffôn iaith Gymraeg.

Rhoddwyd gwybod i wleidyddion am benderfyniad y banc trwy lythyr ar fore Mercher, 8 Tachwedd.

Wrth ymateb i’r penderfyniad, cyflwynodd Plaid Cymru cwestiwn brys i Lywodraeth Cymru yn y Senedd, cysylltu ar frys â Chomisiynydd yr Iaith Gymraeg, a hefyd galw am gyfarfod brys gyda HSBC yn San Steffan.

Mae AS Plaid Cymru, Heledd Fychan, yn annog teuluoedd ar draws Canol De Cymru i gymryd rhan yn yr Her Pasbort Llwybrau Hanes Cymru newydd sbon, ar ôl ei lansiad llwyddiannus yn ystod Gŵyl Amgueddfeydd Cymru eleni. Mae'r Ŵyl, sy'n cael ei chynnal rhwng 28 Hydref a 5 Tachwedd, yn cael ei chefnogi gan Lywodraeth Cymru a'i nod yw hyrwyddo amgueddfeydd a’r nifer sydd yn eu ymweld.

Wrth i'r gaeaf agosáu, mae llawer o aelwydydd eisoes yn cael trafferth gyda chostau byw uchel. Mae llawer yn ei chael hi’n anodd fforddio’r hanfodion, gyda rhentwyr, pobl ag anableddau, teuluoedd â phlant o dan 18 oed, a’r rhai sy’n dibynnu ar fudd-daliadau yn cael eu taro’r galetaf.

Yn ddiweddar cynhaliais fy mhumed digwyddiad rhwydweithio costau byw. Diolch yn fawr iawn i'r holl sefydliadau a grwpiau cymunedol a fynychodd ac yn enwedig y siaradwyr o Fanc Bwyd Pontypridd a Chyngor Glan yr Afon a Rheoli Arian Cymru a’r Siop Rhannu Cymunedol.

Mewn ymateb i’r problemau parhaus gyda gwasanaethau rheilffyrdd Cymru, cynhaliodd Plaid Cymru ddadl hollbwysig yn y Senedd Dydd Mercher (25 Hydref) , gan annog llywodraeth Cymru yn daer i weithredu ar frys. Er gwaethaf ple angerddol aelodau Plaid Cymru, gwrthodwyd y cynnig. Bydd cymudwyr a thrigolion De Cymru, yn enwedig yn y Rhondda, yn siomedig iawn gyda hyn.

Mynychais gyfarfodydd cyhoeddus ynghylch y posibilrwydd o gau dau bractis Taff Vale: un yng Nghilfynydd a’r llall yn Ynysybwl. Mae’r teimlad ymysg trigolion yn glir – mae’r meddygfeydd hyn yn achubiaeth i’r cymunedau hyn. Bydda’i cau'r un o'r canghennau hyn yn cael effaith ddinistriol ar y rhai sydd eisoes yn ei chael hi'n anodd sicrhau apwyntiadau. Byddaf yn gweithio’n agos gyda ein cynghorwyr lleol Paula Evans, Amanda Ellis a Hywel Gronow i sicrhau ein bod yn archwilio pob opsiwn ac yn brwydro i achub y meddygfeydd hyn.

Yn dilyn cyhoeddi ymgynghoriad gan Gyngor RhCT yn cynnig cau'r ysgol, ymwelodd Heledd Fychan AS gyda Ysgol Gynradd y Rhigos yn ddiweddar, gan gyfarfod â staff a disgyblion.

Yn ystod yr ymweliad, siaradodd Ms Fychan â Chadeirydd y Llywodraethwyr, staff a dysgwyr a gweld gyda’i llygad ei hun pa mor arbennig yw ysgol, a pham mae rhieni a’r gymuned leol wedi lansio ymgyrch i achub yr ysgol.

Cyhoeddwyd yn ddiweddar y byddai bron i 500 o weithwyr yn safleoedd UK Windows and Doors yn Nhreorci, Trewiliam, Llwynypia, a Ffynnon Taf yn colli eu swyddi. Mae'r newyddion hwn yn gwbl ddinistriol i'r gweithwyr a'u teuluoedd mor agos at y Nadolig.