Heledd Fychan Canol De Cymru - South Wales Central

Heddiw, fel y nodwyd gan nifer o fy nghyd Aelodau, roedd y genedl yn dathlu canlwyddiant yr Urdd. ac fel y clywsom drwy ganu gwych ein Llywydd, fel rhan o’r dathliadau, bu pobl o bob oed yn rhan o her lwyddianus yr Urdd i dorri dwy record y byd gan ganu Hei Mr Urdd. 

Imi, roedd yr her yn crynhoi yn berffaith cryfder mawr yr Urdd  - sef rol y sefydliad o ran hyrwyddo’r Gymraeg fel Iaith fyw, hwyliog sy’n perthyn i bawb. Rhybweth sydd y run mor berthnasol a phwysig heddiw ac yr oedd pan sefydlwyd y mudiad nol yn 1922 gan Syr Ifan ab Owen Edwards. 

Fel y nododd mewn rhifyn o ‘Cymru’r Plant’ yn 1922, ‘Yn awr mewn llawer pentref, a bron ym mhob tref yng Nghymru, mae’r plant yn chwarae yn Saesneg, yn darllen llyfrau Saesneg, ac yn anghofio mai Cymry ydynt.’   

Nod y mudiad felly oedd amddiffyn y Gymraeg mewn byd lle roedd y Saesneg yn fwy fwy dominyddu bywydau plant Cymru,  

Dros y degawdau a ddilynodd, aeth y mudiad o nerth i nerth gan arwain at sefydlu Eisteddfod yr Urdd, a Gwersylloedd Llangrannog, Glan Llyn a bellach Caerdydd ynghyd a llu o weithgareddau gan gynnwys clybiau Chwaraeon, cyfleoedd gwirfoddoli a gwaith dyngarol. 

Yn fwy diweddar, chwaraeoedd ran blaenllaw o ran cefnogi ffoaduriad o Afganhistan ynghyd a sicrhau mynediad i bawb i’r Urdd drwy gynnig aelodaeth am £1 i blant a phobl ifanc sy’n derbyn cinio Ysgol am ddim. 

Wrth i’r mudiad esblygu mae miliynau o blant a phobl ifanc Cymru wedi elwa o waith y mudiad. Ac oherwydd yr esblygu yna, mae’r mudiad y run mor bwysig a pherthnasol heddiw ac yr oedd yn 1922. 

Dymunwn pob llwyddiant i’r Mudiad ar gyfer y can mlynedd i ddod.